Ruwvoerwinning:
Omgaan met droogte
Klimaatsverandering zorgt ervoor dat we ook in Vlaanderen meer en meer te maken krijgen met droogte tijdens het groeiseizoen. Dit vraagt een systematische aanpak rond water in de landbouw, waarin het gebruik van droogtetolerante gewassen een belangrijke rol speelt. Eén maatregel om de landbouw te wapenen tegen de gevolgen van de klimaatverandering, zoals frequentere en langere periodes van droogte, is rassen ontwikkelen die droogtetoleranter zijn dan de huidige rassen. Dat kan via veredeling.
Droogtetolerante teelten
Grassen en grasmengsels: kies voor rassen aangepast aan de Belgische omstandigheden!
Alleen grasland met een goede botanische samenstelling kan een hoge productie aan energie en eiwit voor ruwvoeder opleveren. Het is daarom belangrijk om inzicht te krijgen in de eigenschappen van verschillende grassoorten en -rassen, zodat je als landbouwer een juistere keuze kan maken uit de talloze mengsels die op de markt beschikbaar zijn.
Droogtetolerante teelten: Waarom en hoe?
Klimaatsverandering zorgt ervoor dat we ook in Vlaanderen meer en meer te maken krijgen met droogte tijdens het groeiseizoen. Dit vraagt een systematische aanpak waarin het gebruik van droogtetolerante gewassen een belangrijke rol speelt. Verschillen in de genetische code tussen plantensoorten of rassen resulteren immers in verschillen in morfologische of functionele eigenschappen (d.i. het fenotype). Sommige verschillen kunnen zo bijdragen tot specifieke voordelen in droge omstandigheden. Via veredeling kunnen we nieuwe rassen ontwikkelen die droogtetoleranter zijn dan de huidige rassen.
‘HYDRAS’ versnelt ontwikkeling van droogtetolerante gewassen
Als eerste in de wereld opent het Vlaams Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) in Melle een groot state-of-the-art veld lab waarmee wetenschappers de reactie van planten én hun wortels op droogte kunnen monitoren. Meer dan 8000m² proefveld is uitgerust met 6 verrijdbare droogtekappen, een netwerk van 1400 elektroden en drones met geavanceerde sensoren. De strategische onderzoeksinfrastructuur is open access voor bedrijven en kennisinstellingen en dient om de ontwikkeling van droogtetolerante gewassen in Europa te versnellen.
Rietzwenkgras, ideaal voor grazend jongvee
De klimaatverandering zorgt ook in Vlaanderen voor extremere weersomstandigheden. Hevige regenval in het najaar en langere droge periodes in het groeiseizoen komen vaker voor. Het meest gebruikte gras voor maaien en begrazing, Engels raaigras, is echter droogtegevoelig. De droge periodes brengen dus de productie van voldoende kwalitatief ruwvoeder in gevaar. Rietzwenkgras, een grassoort die beter presteert in drogere periodes, kan een meerwaarde vormen op een rundveebedrijf.
HYDRAS: Labo in het veld monitort reacties plant én wortels (ILVO)
Projecten rond het thema "droogte"
KLIMGRAS: Graslandgebruik in een wijzigend klimaat (VLAIO)
Duurzamer graslandgebruik in de melkveehouderij, als antwoord op het wijzigend klimaat: meer persistente en droogtetolerante grassoorten (rietwenkgras, Engels raaigras en Festulolium), al dan niet in combinatie met klaver, haalbaar en inpasbaar maken in de lokale melkveerantsoenen. Duurzame graslanduitbating streeft niet alleen naar klimaatadaptatie, maar ook naar klimaatmitigatie: bodemkoolstofopslag of -behoud, stikstofbemesting beperken en een hoge verteerbaarheid nastreven.
MELKMETHGRAS: Hoe beïnvloeden aanpassingen aan rantsoenen op de enterische emissies van methaan bij melkkoeien? (FWO)
Hoe kunnen we via het rantsoen of het graslandmanagement de enterische emissies methaan bij melkkoeien beïnvloeden? Wat is de effectiviteit van potentiele methaan mitigerende voedermiddelen, zoals geëxtrudeerd lijnzaad en koolzaadschroot, in graskuilrijke rantsoenen? Hoe kunnen we het graslandmanagement bijsturen, zoals door het gebruik van droogte tolerante grassen en graslandkruiden, om zo de enterische methaanemissies te verlagen?
GRASADVIES: Gras(klaver)advies voor rundveehouders (Vlaamse Overheid)
Hoe kunnen we, met gericht advies over de teelt van gras en grasklaver, de eiwitautonomie van rundveebedrijven verhogen? Gras en grasklaver zijn de grootste eiwitteelten in Europa. Op veel rundveebedrijven wordt het potentieel van grasklaver nog niet helemaal benut omdat de teelt van grasklaver vaak als moeilijker wordt ervaren dan de teelt van bij voorbeeld maïs.
EMPHASIS-BELGIUM: Fenotypering van de toekomstige gewassen (FWO)
Ontwikkeling van een nationale node van EMPHASIS, de plantfenotyperingsinfrastructuur in Europa. EMPHASIS-België investeert in een multidisciplinaire aanpak, van laboratorium tot veld, door (i) een aanzienlijke opwaardering van beschikbare platformen in gecontroleerde condities en veldgebaseerde infrastructuur, om te voldoen aan internationale normen, en (ii) door een FAIR data management systeem uit te breiden dat kan gelinkt wordt aan het Europese EMPHASIS data systeem.
Video's
Groen gras voor melkkoeien, ook tijdens droge periodes (Maarten Cromheeke, ILVO)
Als in droge periodes het gras groener is aan de overkant, dan is de kans groot dat het rietzwenkgras is. Deze grassoort is veel beter bestand tegen droogte dan het traditionele Engelse raaigras. Helaas hebben koeien het niet zo voor rietzwenkgras: ze vinden het minder smakelijk en verteren het niet vlot. Bij ILVO testen Maarten Cromheeke en zijn collega's of nieuw ontwikkelde rassen rietzwenkgras meer in de smaak vallen bij jongvee en melkvee en of ze beter worden verteerd.
Frisgroen gras voor onze melkkoeien (Thijs Vanden Nest, ILVO)
Hoe kunnen landbouwers hun melkkoeien frisgroen gras voorschotelen, zonder dat ze daarvoor kilo's kunstmest moeten gebruiken? 🐮 Bij ILVO werken ze aan een nieuw dieet voor de koe, met naast gras ook klavers en smalle weegbree op het menu ☘️ Door ook die planten in hun grasland in te zaaien kunnen landbouwers het gebruik van kunstmest stevig terugdringen én beter omgaan met droogte, zo legt Thijs Vanden Nest uit in deze video.