Wat is de beste/meest rendabele methode om mineralen te voorzien voor jongvee en volwassen rundvee? Mineralen toedienen in bolussen of inmengen in het rantsoen in de voedermengwagen?
Economische overweging: totaalkost afwegen ten opzichte van verstrekt en gewenste mineralen
- Bolus = vaste kost, bijsturen nadien niet meer mogelijk
- Losse mineralen = samenstelling binnen 1 aangekocht lot ligt vast, hoeveelheid kan per voermengeling aangepast worden
- Losse mineralen = Hoogproductieve dieren nemen meer voeder op en dus ook meer mineralen (wat doorgaans wenselijk is)
- Anorganische of organische:
- De organische verbindingen bestaan doorgaans uit chelaten met aminozuren of andere organische moleculen. Deze organische vormen hebben vaak een hogere biologische beschikbaarheid van de gebonden mineralen. Door de hogere biologische beschikbaarheid moet er vaak minder product gebruikt worden of kan een tekort sneller worden aangevuld. Toch bestaan er voor verschillende mineralen en sporenelementen ook organische vormen met een hoge biologische beschikbaarheid.
- Organische mineralen en sporenelementen zijn vaak nuttig in periodes van stress, als de behoefte groot is of als er veel antagonisten aanwezig zijn.
- Verschil in beschikbaarheid/opneembaarheid vergelijken met prijsverschil
Conclusie: Het is belangrijk in beeld te hebben welke mineralen je precies moet/wil bijgeven en in welke hoeveelheid. Pas dan kan je de juiste strategie uitstippelen en uitrekenen welk systeem het voordeligst uitkomt. Bijsturen - tussen dieren onderling of in functie van lactatiestadium - is bij bolussen niet mogelijk. Je loopt dus het risico dat je ofwel te weinig mineralen verstrekt (of er dus toch extra moet bijgeven) ofwel teveel. Bij een teveel aan mineralen heb je niet alleen een financieel nadeel (je hebt betaald voor mineralen die het dier niet nodig heeft), maar door een antagonistische werking kan de overmaat van het ene mineraal ook de opname van een ander verhinderen.
Welk type bolus? Met welk doel?
- Bolus vooral nuttig bij voorzien van sporenelementen en vitamines over lange periode
- Bolus vooral nuttig voor dieren die niet dagelijks mineralen toegediend kunnen krijgen of er onvoldoende kan gestuurd worden (droge koeien, jongvee op de weide bvb)
Conclusie: Een bolus kan zeker nuttig zijn bij dieren die moeilijk op een andere manier een gepaste hoeveelheid mineralen kunnen toegediend krijgen zoals jongvee dat voor langere periode op de weide zit. Vooral voor trage vrijstelling over een langere periode kunnen bolussen een meerwaarde bieden. Voor snelle beschikbaarheid ga je beter voor injectie of drenchen.
Kwaliteit en samenstelling bolus varieert
- Wat levert de bolus en wat heeft de koe (extra) nodig?
- Wat zit niet in de bolus en moet dus nog voorzien worden?
- Mismatch kan mineralenbalans verstoren
- De snelheid waarmee de mineralen uit de bolus vrijkomen, is voor alle dieren gelijk, maar misschien niet wenselijk
- Na toediening is bijsturen niet meer mogelijk
Conclusie: Bekijk de samenstelling/dagelijkse vrijstelling van de bolus en vergelijk deze met de behoefte van de koe en wat er al via het rantsoen aangeleverd wordt. Dit geeft je direct een beeld of de bolus geschikt is. Laat je bijstaan door je dierenarts of voederadviseur om zowel de behoeften van je koeien als de mineralensamenstelling van je rantsoen in beeld te krijgen.
Controle mineralenstatus veestapel: Tankmelkonderzoek
- Enkele keren per jaar om rantsoen-/seizoen gerelateerde veranderingen in beeld te krijgen
Conclusie: De behoeften van de koeien kunnen theoretisch berekend worden (zie Handleiding mineralenvoorziening) en de samenstelling + analyse van rantsoen en voedermiddelen geeft je een idee over wat de koe al binnen krijgt. Toch is het nuttig om de mineralenstatus van je kudde of individuele dieren te monitoren. Dit levert met meer zekerheid inzicht in de mineralenhuishouding van je dieren, waardoor je correcter de mineralenbalans kan bijsturen op de meest gepaste manier.
Gerelateerd
- Vraag/Antwoord: Betacaroteen in wortelen voor droge koeien
- Vraag/Antwoord: Biochar in het rantsoen
- Vraag/Antwoord: Slow Release Ureum
- Vraag/Antwoord: Kation-Anion Verschil
- Vraag/Antwoord: Zwavel en pensacidose
Bronnen
- Handleiding Mineralenvoorziening - Rundvee, Schapen, Geiten (Stichting CVB, 2005)
- Schieten met vitaminen en mineralen (Veeteelt, oktober 2016)
- Het gebruik van bolussen bij rundvee in melkveehouderij (Boerdeal)
- Comparison of multiple single-use, pulse-dose trace mineral products provided as injectable, oral drench, oral paste, or bolus on circulating and liver trace mineral concentrations of beef steers. Trey D. Jackson, Remy N. Carmichael, Erin L. Deters, Elizabeth M. Messersmith, Katherine R. VanValin, Daniel D. Loy PAS, Stephanie L. Hansen. Applied Animal Science. Volume 36, Issue 1, February 2020, Pages 26-35
- Dissolution Rates of Calcium Boluses and Their Effects on Serum Calcium in Dairy Cattle. Walter Verhoef, Sjoert Zuidhof, Brenda Ralston, Joseph A Ross, Merle Olson. Veterinary Medicine: Research and Reports 2021:12 23–32
- Evaluation of sustained release mineral boluses as a long-term nutrient delivery method for beef cattle. Tanner J. Carlisle, Samuel A. Wyffels, Steve D. Stafford, Anna R. Taylor, Megan L. Van Emon, Timothy DelCurto. Animal Feed Science and Technology. Volume 279, September 2021, 115028
- Trace mineral controlled-release intraruminal boluses - Review. Misael León-Cruz, Efrén Ramírez-Bribiesca, Raquel López-Arellano, Leonor Miranda-Jiménez, Gabriela Rodríguez-Patiño, Víctor M. Díaz-Sánchez, Alma L. Revilla-Vázquez. Revista Mexicana de Ciencias Pecuarias 2020;11(2): 498-516
- Organic trace minerals for improving livestock production. Feedipedia, Broadening Horizons N°17, May 2015
- Relative Bioavailability of Trace Minerals in Production Animal Nutrition: A Review. Laurann Byrne and Richard A. Murphy. Animals 2022, 12, 1981
- Cow Mineral Nutrition: Reading The Tag and Bioavailability. South Dakota State University Extension. September 2022