Stikstof (N)
Gebreksverschijnselen
Stikstofgebrek uit zich vooral in vertraagde groei en bleke, gelige planten met een dunne stengel. Mais met stikstofgebrek wordt sterk in de groei geremd en oogt geel. Bladpunten vergelen en sterven af. Dit breidt zich wigvormig uit langs de hoofdnerf naar beneden (V-vorm). Stikstof is mobiel in de plant waardoor gebreksverschijnselen eerst zichtbaar zijn op de oudste, onderste bladeren. Als het gebrek aanhoudt verkleuren ook de jongere, hogere bladeren. Uiteindelijk resulteert dit in kleinere kolven die onvolledig gevuld zijn.
In de plant
Het grootste deel van de stikstof in een plant komt voor in aminozuren (bouwstenen van eiwitten). Bladgroen (chlorofyl) is eveneens een belangrijke stikstofverbinding. Stikstof is dus van belang voor het assimilatieproces en vormt de hoofdmotor voor de groei en ontwikkeling van de plant. Het bevordert de ontwikkeling van de stengel- en bladmassa en in tweede instantie ook die van de kolf. Door een gebrek aan stikstof stagneert het assimilatie-proces. Als onvoldoende bladgroenkorrels (chlorofyl) gevormd kan worden leidt dit tot het verkleuren van de bladeren van lichtgroen tot geel. Verder is stikstof een bouwsteen van DNA en is het essentieel voor het transport van energie in de plant. Zonder stikstof kan een plant dus onmogelijk ontwikkelen en reproduceren.
In de grond
Stikstof in organische vorm (eiwitten, aminozuren, …) is niet direct opneembaar voor de plant. Door mineralisatie ontstaan minerale vormen zoals ammonium (NH4+) en nitraat (NO3-). Beide vormen zijn wel opneembaar door de plant. Ammonium is positief geladen (kation) en wordt daardoor beter vastgehouden door de bodemdeeltjes (klei, humus, …). Nitraat is negatief geladen (anion) en wordt minder goed vastgehouden door de bodem (uitspoeling!). Nitraat wordt wel makkelijker opgenomen door de plant.
Bronnen:
- Praktijkgids bemesting, Grasland en voedergewassen 28.01.2016. Departement Landbouw en Visserij, Vlaamse Overheid
- Optimalisatie bemesting van maïs. Landbouwcentrum voor Voedergewassen, LCV vzw. 2013
- Herkenningskaart nutriëntenbeschikbaarheid. WUR, Wageningen University and Research. December 2013.
- Crop Nutrition - Nitrogen: Nitrogen in plants. Mosaic
- YARA, Gewasvoeding
Overzicht gebreksverschijnselen
Gebreksverschijnselen: stikstof
Stikstofgebrek bij maïs (bron: Pioneer)
Stikstofgebrek bij maïs (bron: University of Nebraska)
Stikstofgebrek bij maïs (bron: YARA, Nitrogen Deficiency Corn)
Stikstofgebrek bij maïs (bron: YARA, Nitrogen Deficiency Corn)
Stikstofgebrek bij maïs (bron: YARA, Nitrogen Deficiency Corn)
Stikstofgebrek bij maïs (bron: YARA, Nitrogen Deficiency Corn)
Stikstofgebrek bij maïs (bron: YARA, Nitrogen Deficiency Corn)
Stikstofgebrek bij maïs (bron: YARA, Nitrogen Deficiency Corn)
Stikstofgebrek bij maïs (bron: YARA, Nitrogen Deficiency Corn)
Stikstofgebrek bij maïs (bron: BUMA)