Rundveevoeding
Rundveevoeding
Algemeen
Inleiding tot de Cursus Rundveevoeding: Pensfysiologie (2021, Leen Vandaele, ILVO)
Rundveevoeding: Tabellenboek voedernormen herkauwers (2022, CVB)
Voedernormen Rundvee, Schapen, Geiten en voederwaarden voedermiddelen voor Herkauwers. Formules voor de berekening van de behoefte aan energie en eiwit voor jongvee, melkvee en vleesvee in functie van leeftijd, lactatiestadium, dracht, ... Behoefte aan mineralen, vitaminen en sporenelementen. Uitgebreide lijst van voedermiddelen met alle relevante parameters: droge stof, VEM, DVE, VEVI, SW, VW, FOS, ZET, SUI, N, P, K, Ca, ...
Rundveevoeding: Veevoedertabel (2022, CVB - Wageningen University and Research en ILVO)
Chemische samenstelling en nutritionele waarden voedermiddelen.
Meer info:
- CVB-tabel met geactualiseerde samenstellingen (2022)
- Opzoeken per product
- Voederwaardecalculator 2019
- Webinar - CVB rekenregels in optimalisatiesoftware
VLAIO-project EKOPTI: Optimaliseren van de eiwitbenutting in de koe (2019 - 2023)
Het VLAIO-project EKOPTI heeft als doel het verfijnen van de eiwit- en fosforvoorziening in de rundveevoeding zodat het voedereiwit meer efficiënt benut kan worden. Op deze manier wordt getracht stikstof- en fosfaatexcreties én ammoniakemissies naar het milieu op een economische en ecologische manier te beperken.
Lexicon Rundveevoeding (Protecow 2020)
Dit lexicon verzamelt en definieert de vaak gebruikte termen die binnen de rundveesector door veehouders, voorlichters, mengvoederfabrikanten, nutritionisten en onderzoekers gebruikt worden wanneer ze het hebben over rantsoenen bij melkvee.
Broeiremmers gebruiken tijdens periodes van hittestress (EHBH Koe, 2023)
Hittestress bij melkvee komt de laatste jaren frequenter voor. Niet enkel de koe leidt onder de hitte, ook in het ruwvoer zet de hitte de kwaliteit onder druk. De hoge temperatuur leidt tot broei in de kuil of het voeder waardoor de kwaliteit van het voeder snel vermindert. Broeiremmers kunnen hier een antwoord op bieden. In dit derde artikel van de reeks rond hittestress bij melkvee gaan we dieper in op de werking en resultaten van het gebruik van dergelijke broeiremmers.
Vraag/Antwoord: Melkwei als rundveevoeding (23/07/2019, Rundveeloket)
Ik verwerk een deel van mijn melkproductie tot kaas. Hierdoor heb ik elke dag meer dan 1.000 liter wei als nevenproduct ter beschikking. Kan ik deze verse wei op mijn eigen bedrijf valoriseren als voeder voor mijn melkkoeien?
Melkvee
Handboek Melkveehouderij: Veevoeding (2020/2021, Wageningen University and Research)
Volledig overzicht rond rundveevoeding: voederbehoeftenormen voor jongvee en melkvee, opname en verdringing, belang van structuur, rantsoenen voor droogstaande koeien, eigenschappen van verschillende voedermiddelen, drinkwaterkwaliteit, ...
Melkveevoeding (2011, Dept. LV)
In deze brochure wordt de essentiële kennis van melkveevoeding op een bevattelijke manier weergegeven. De behoeften van het dier, de opneembaarheid van voederbestanddelen, de samenstelling van voedermiddelen, het opmaken van rantsoenen, ... komen uitgebreid aan bod. De werking van de pens wordt toegelicht om zo de parameters van een evenwichtig rantsoen goed te kunnen inschatten.
ILVO Rantsoentool Melkvee 2.0 (ILVO, 2023)
Op veelvuldige vraag uit de sector ontwikkelde ILVO een rekentool waarmee het rantsoen voor lacterende melkkoeien kan berekend worden. Met dank aan CVB (Centraal Veevoeder Bureau) bevat de tool ook een uitgebreide lijst voedermiddelen met gemiddelde voederwaarden om rantsoenen te simuleren zonder eigen analyse. De ILVO Rantsoentool Melkvee is een excel-programma dat gratis kan gedownload worden vanop de website van het Rundveeloket.
- ILVO Rantsoentool Melkvee (info & download)
Simulatietool - Voederwinsttool (ILVO, Boerenbond - 2023)
Binnen deze tool kan een melkveehouder ondersteuning en inspiratie vinden wat betreft de samenstelling van zijn rantsoenen. Op basis van de huidige samenstelling van het rantsoen en de bijhorende productie- en marktprijzen voor voeders en melk krijgt hij suggesties aangereikt om de voerwinst op zijn bedrijf te verhogen. Is het bij de huidige prijzen bijvoorbeeld voordeliger om de productie op te drijven voor meer voerwinst? Of kan een aanbod voor een goedkoop voermiddel effectief wat extra winst in de marge opleveren? Via de voerwinsttool kan een eerste inschatting gemaakt worden die helpt om te evalueren wat haalbaar is op het melkveebedrijf. Vanuit deze eerste evaluatie kan samen met de voeradviseur op zoek te gaan naar de optimale voerwinst op uw bedrijf.
Laat gist ook de melkproductie rijzen? (Rundveeloket, maart 2021)
Er zijn twee grote categorieën gistproducten: producten zonder en producten mét levende gistcellen. De eerste categorie wordt geproduceerd in een fermentatieproces. Deze producten bevatten gefermenteerde gistcellen en bijproducten van het fermentatieproces die de groei van bacteriën en protozoa in de pens beïnvloeden. De tweede categorie bevat droge, actieve gistcellen (minstens 15 miljard per gram) die in de pens groeien en actief bijdragen aan de fermentatie van het voeder. Ze vangen zuurstof weg wat het pensklimaat stabiliseert en de fermentatie bevordert. Vooral bij rantsoenen met veel suiker, krachtvoer, nat kuilvoer of weinig structuur is het effect significant. De gist fungeert hier dan als buffer tegen pensverzuring.
Verhogen van de voederefficiëntie verbetert de rendabiliteit
In het Protecow-project gingen Vlaamse, Waalse en Franse melkveehouders op zoek naar verschillende manieren om de voerefficiëntie en de rendabiliteit te verhogen. Als eerste werden 5 strategieën uitgewerkt om geïmporteerde soja te vervangen. Daarnaast werden 9 oplossingen ontwikkeld om de eiwit- en voederautonomie te verhogen.
Gebruik van slow release ureum in melkveerantsoenen (2017, ILVO)
Het eiwitgehalte van het rantsoen is één van de belangrijkste aspecten van een goed melkveerantsoen, maar tegelijk is eiwit ook vaak de duurste component van het rantsoen. Een deel van het eiwit in het rantsoen kan aangebracht worden met voederureum. Ureum is een eenvoudige stikstofverbinding die volledig en zeer snel in de pens wordt afgebroken tot ammoniak. Er kan ook gebruik gemaakt worden van traag afbreekbare of zogenaamde “slow release” ureumbronnen. Het ILVO onderzocht deze eiwitvervangers en concludeert dat bij gespreide opname gedurende de dag "slow release" geen duidelijke meerwaarde heeft.
Wat leert melkureum ons over het voeder en de ammoniakemissie van melkkoeien (nu en in de toekomst)? (2016, ILVO)
Het ureumgehalte wordt bepaald op tankniveau bij elke melkophaling en op individueel niveau bij de melkcontrole (4 tot 6 wekelijkse controle). Het kan de melkveehouder helpen om de eiwitvoeding van zijn dieren te evalueren en verder te sturen naar een efficiënter stikstofgebruik en daardoor een lagere ammoniakemissie bij zijn melkvee. Kortom, streven naar de productie van goedkopere en meer duurzame melk.
De voederconversie van melkvee (2007, Wageningen University and Research)
In dit rapport “De voederconversie van melkvee” komt de bruikbaarheid van de voederconversie voor de melkveehouderij aan bod. We behandelen de invloedsfactoren op de voederconversie, voergebonden kosten, beoordeling van de voederconversie in de praktijk en diverse andere aspecten.
Veldbonen in de melkveehouderij: toasten voor succes? (EKOPTI 2020, Rundveeloket)
Geïmporteerde eiwitbronnen omvatten een belangrijk deel van de totale voederkost en de hoge afhankelijkheid t.o.v. de wereldmarkt leidt tot extra volatiliteit. Massale ontbossing voor de productie van soja en het transport over zee wegen dan weer op de ecologische voetafdruk. Verder is soja meestal genetisch gemodificeerd, waardoor het gebruik ervan in de biologische landbouw niet is toegestaan. Alternatieve eiwitbronnen, zoals veldbonen, kunnen hier een oplossing bieden.
Getoaste veldbonen hebben een positief effect op het voersaldo bij biologische melkveebedrijven (EKOPTI 2020, Inagro)
Uit een verteringsproef bij ILVO bleek toasten de voederwaarde van veldbonen te verbeteren. Bij drie biologische melkveebedrijven werden een deel van de sojaschilfers vervangen door de getoaste veldbonen en werd de melkproductie opgevolgd. Dit zorgde voor een verlaging van de voederkost bij gelijkblijvende productieresultaten.
V/A: Slow Release Ureaum voor melkvee (Rundveeloket, 10/04/2020)
SRU wordt gecoat met lignine, calciumchloride of plantaardige olie. Hierdoor wordt de stikstof geleidelijk vrijgesteld in de pens, verbetert de benutting van ruwvoeders en wordt meer microbieel eiwit geproduceerd in de pens. Zo kan 100 gr SRU tot 1kg soja uitsparen. De lagere krachtvoergift kan vervolgens ook de ruwvoeropname verhogen.
Vleesvee
Voeding van runderen van het Belgisch Witblauwe ras (2013, Dept. LV)
Door zijn specifieke bouw en eigenschappen, vraagt het Belgisch Witblauwe ras een ander rantsoen dan melkvee en zelfs andere vleesveerassen. In deze brochure worden de belangrijkste aandachtspunten bij voeding van vleesvee gebundeld: de voeding per diercategorie, de verschillende parameters die de voederwaarde en de samenstelling van een voedermiddel bepalen en enkele veel voorkomende voedermiddelen in de vleesveehouderij. Ook de graslanduitbating op vleesveebedrijven komt aan bod. Deze vereist namelijk een andere aanpak dan op melkveebedrijven en verdient ook op vleesveebedrijven de nodige aandacht.
Rantsoenberekening Belgisch Witblauw (Dept. LV, 2016)
Op een vleesveebedrijf gaat heel wat aandacht naar de voeding van de dieren. Een maximale groei en prestaties zijn belangrijk, net als gezond en smakelijk vlees naar de wensen van de consument. Voor een rendabele bedrijfsvoering is het belangrijk de voederkosten waar mogelijk te drukken zonder in te boeten op productiviteit. De voederkosten maken immers een belangrijk deel uit van de totale kosten op een vleesveebedrijf. Bovendien varieert het aanbod en de prijs van diverse voedermiddelen sterk. Om de vleesveehouder te ondersteunen bij het samenstellen van de rantsoenen biedt het Departement Landbouw en Visserij diverse zaken aan:
- Rantsoentool voor de berekening van rantsoenen voor BWB runderen (excel, 2016)
- Korte handleiding bij de rantsoentool (2020)
- Brochure Voeding van Runderen van het Belgisch Witblauwe Ras (2013)
Artikelreeks vleesvee - Sturen op een betere voederefficiëntie (Anne Vandelannoote (Productmanager Vleesvee, Arvesta, 2022)
Anno 2022 zijn de stijgende voerkosten een extra uitdaging geworden voor een rendabele vleesveehouderij. Om de impact hiervan aan te pakken, zoeken we een antwoord op twee belangrijke vragen. Hoe kunnen we het voer efficiënter omzetten in vlees en kunnen we de voederkosten drukken met innovatieve grondstoffen?
V/A: Zetmeelbehoeften van vleesvee en jongvee (Rundveeloket, 21/01/2020)
Bij het afmesten van BWB stieren (> 500 kg) kunnen zetmeelrijke producten een belangrijke deel van de benodigde energie in het rantsoen leveren. Te veel bestendig zetmeel in het rantsoen drukt de voerefficiëntie doordat een deel onverteerd het lichaam verlaat. Anderzijds leidt het wel tot een beter slachtrendement.
Nuttige links
- Giftige planten voor herkauwers (GD Diergezondheid)
- Bovine Knowledge Hub: The use of alternative feedstuffs to reduce the high costs of raw material for feeding